<p style="text-align:justify"><span style="color:#ff0000;"><strong>Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığına konuya ilişkin araştırma önergesi veren Milletvekili Polat Şaroğlu, önergesinin gerekçesinde şunları kaydetti:</strong></span></p> <p style="text-align:justify">Türkiye genelinde her geçen gün sayıları hızla ve kontrolsüz bir biçimde artan ulusal marka marketler, bulunduğu bölgelerdeki küçük esnaf ve sanatkarlara ekonomik açıdan büyük zarar vermektedir. Ulusal market zincirleri, faaliyet alanları ve bulundurdukları geniş ürün yelpazesi ile <span style="background:white">ürün ayrımı gözetmeksizin satış yapması</span> sebebiyle sadece bakkal ve marketlere zarar vermekle sınırlı kalmamakta; pastane, beyaz eşya, tuhafiye, ayakkabıcı vb. esnaf sahiplerinin de mağdur olmasına sebep olmaktadır.</p> <p style="text-align:justify">Şehir merkezlerinde ve ilçelerde açılan ulusal marketler başta bakkal esnafı olmak üzere hemen hemen her iş kolundaki esnaf ve sanatkarların işlerini büyük ölçüde aksattığı gibi rekabet edebilirlik düzeyini de azaltmaktadır. Ayrıca rekabet edebilmek için bu kesimin çalışma saatlerini uzatarak yıpranmalarına sebep olmakta, hatta birçok esnaf ve sanatkarı bu marketlere karşı rekabet edemeyip işyerlerini kapatmak zorunda bırakmaktadır.</p> <p style="text-align:justify">Ulusal marka market sayılarındaki bu artış dolayısıyla birçok küçük esnafın kepenk kapattığı bu dönemde Tunceli esnafı da bu mağduriyeti en üst seviyede yaşamaktadır. Tunceli’ye dönük kamu yatırımlarının yetersizliği, teşvik ve hibe programlarından yeterince yararlanılmaması ve bir sanayi kenti olmadığı gibi <span style="background:white">ekonomisi de büyük ölçüde tarıma ve hayvancılığa dayalıdır. Bu sebepten ilimizin ekonomik kalkınması açısından esnaf ve sanatkarlar hayati öneme sahiptir.</span></p> <p style="text-align:justify">Öte yandan, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan 2019 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre Türkiye’nin en az nüfusa sahip olan ili Tunceli olmuştur. 84 bin 660 olarak açıklanan nüfusu ile en az kişinin yaşadığı şehir olan Tunceli’nin nüfusu bir önceki yıla göre 4 bin kişi azalmıştır. Ülkemizde yıllık nüfus artış hızı yükselmesine rağmen Tunceli İli son yıllarda en az nüfusa sahip olan iller arasında kalmaktadır. Ayrıca <span style="background:white">nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen "bir kilometrekareye düşen kişi sayısı" verilerine göre de Tunceli ili nüfus yoğunluğu en az il olarak kayda geçmiştir.</span></p> <p style="text-align:justify"><span style="background:white">Ülkenin en az nüfusuna sahip olan ilimiz, mevcut nüfus yoğunluğu oranına göre sayıları hızla artan ulusal marketler sebebiyle küçük esnaf ve sanatkarı kepenk indirme noktasına getirmiştir. </span>Tunceli Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’ne <span style="background:white">kayıtlı 2300 esnaf bulunmakta ve bunların 1200 tanesi </span>İl merkezinde faaliyet göstermektedir.</p> <p style="text-align:justify">Buna karşın Tunceli genelinde ulusal marka olarak toplam 23 tane şubesi olup, bunlardan 15 tanesi il merkezinde, 8 tanesi ilçelerde olmak üzere BİM’in (4) şubesi, A101’in (11) şubesi, ŞOK’un (7) şubesi, Migros’un (1) şubesi bulunmaktadır.</p> <p style="text-align:justify"><span style="background:white">Bu konuda, bölge koşulları, nüfus oranı ve diğer etkenleri göz önünde bulunduracak sınırlamalara dönük önlemler alınmalı ve/veya </span>birçok uzmanın önerdiği gibi en azından bu market zincirleri ortak bir karar ile şehir dışlarına taşınmalıdır.</p> <p style="text-align:justify">Ülke ekonomisi içinde çok önemli bir yer tutan ve derin ekonomik krizin yanı sıra pandemi süreci sebebiyle de büyük bir mağduriyet yaşayan esnaf ve sanatkarların ortak bir sorunu haline gelen bu konuda ivedilikle bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulmaktadır.</p>