"1999 yılında İtalya’nın Greve in Chianti kentinde kurulan Cittaslow Birliği nüfusu 50.000 altında olan kentlerin üye olabildiği uluslararası bir belediyeler birliğidir. Birliğe üye olmak için birliğin belirlediği kriterleri gerçekleştirmek için projeler geliştirmek ve uygulamak gerekmektedir. Kentlerin kriterler çerçevesinde yaptığı çalışmalar puanlanmakta ve bir kentin üye olması için 50 ve üzerinde puan alması gerekmektedir. 1999 yılında birliğin belirlediği kriterler, birliğin sadece İtalya veya Avrupa’da değil bütün dünyada yayılması sonucu daha evrensel bir hale getirilmeye çalışılmıştır. Uluslararası Bilim Komitesi tarafından yapılan çalışmanın Birlik tarafından onaylanmasının ardından geçerli olan yeni kriterler ilk aşamada deneme amaçlı bir sene deneme süresine tabi tutulacaktır." (Kaynak: https://cittaslowturkiye.org/uyelik-sureci-ve-kriterler/)
Adaylık sürecinde 7 alt başlık altında değerlendirmeler yapılıyor. Bunlar:
3. KENTSEL YAŞAM KALİTESİ POLİTİKALARI
4. TARIMSAL, TURİSTİK, ESNAF VE SANATKARLARA DAİR POLİTİKALAR
5. MİSAFİRPERVERLİK, FARKINDALIK VE EĞİTİM İÇİN PLANLAR
7. ORTAKLIKLAR" (Kaynak: https://cittaslowturkiye.org/uyelik-sureci-ve-kriterler/)
Bu çağrıda özellikle çevresel kriterler üzerinde durmak istiyoruz. Anılan Ağ'da yer alabilmek için zorunlu çevresel kriterler şunlar:
"1.1. Hava temizliğinin yasa tarafından belirtilen parametrelerde olduğunun belgelenmesi *
1.2. Su temizliğinin yasa tarafından belirtilen parametrelerde olduğunun belgelenmesi *
1.3. Halkın içme suyu tüketiminin ulusal ortalamayla karşılaştırılması
1.4. Kentsel katı atıkların ayrıştırılarak toplanması *
1.5. Endüstriyel ve evsel kompostlamanın desteklenmesi
1.6. Kentsel ya da toplu kanalizasyon için atık su arıtma tesisinin bulunması *
1.7. Binalarda ve kamu kullanım alanlarında enerji tasarrufu
1.8. Kamunun yenilebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi
1.9. Görsel kirliliğin ve trafik gürültüsünün azaltılması
1.10. Kamusal ışık kirliliğinin azaltılması *
1.11. Hane başına düşen elektrik enerjisi tüketimi
1.12. Biyoçeşitliliğin korunması." (Kaynak: https://cittaslowturkiye.org/uyelik-sureci-ve-kriterler/)
Şu an için Türkiye'den 15 Belediye anılan birliğin üyesi durumunda.
Dersim'in kültürel ve doğal mirasının korunup gelecek kuşaklara taşınması maksadıyla belirtilen kriterlerin acilen karşılanması önemli. Zira, Avrupa'nın Yaban Hayatı'nı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi'ne göre "Kesin olarak koruma altına alınan flora türleri" ile "Kesin koruma altına alınan fauna türleri" listelerindeki pek çok türü barındıran Dersim'de Biyolojik çeşitliliğin korunması hayati derecede önemli.
Yörede tespit edilmiş 1900'ü aşkın bitki türü bulunmakta. Anılan türlerin yaklaşık %20'si endemik.
Keza, akarsu ekosistemin güçlü olduğu yöremizde Munzur Alası, Çengel Boynuzlu Keçi, Yaban Keçisi, Vaşak, Kaya Kartalı, Ur Kekliği gibi nadir yaban hayatı türleri de bulunmakta. Bölgede Anadolu Parsı'nın varlığına dair işaretler bulunduğu da bilinmektedir.
Bilhassa yaban hayatı ekolojisinin temel kaynak değeri durumundaki akarsuların kirliliğe karşı korunması aynı zamanda yaban hayatı canlılarının habitatlarının korunmasını sağlayacaktır.
Munzur, Harçik, Mercan, Tagar gibi akarsuların doğrudan şehirleşme faaliyetlerinden etkilendiği bilinmektedir.
Şunu da belirtmek lazım ki, 5 ayrı ekosistemi aynı anda barındırılan Dersim, Dünya Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi'ne göre de korunmalı...
Belediyelerimizle birlikte Munzur Vadisi Vadisi Milli Parkı'nın Dünya Kültür Mirası Listesi'ne önerilmesi maksadıyla hukuksal süreç başlatmıştık. Gelinen aşamada Belediyelerimizin Cittaslow kriterlerine dönük çalışma yapmaları umuduyla.
AV. BARIŞ YILDIRIM
Dersim Kültürel ve Doğal Miras Koruma Girişimi
