Dersim’de Ocak ayında Mazgirt İlçesi’ne bağlı Yukarı Çanakçı Köyü’nde 8 dağ keçisinin ölü olarak bulunmasının ardından yine ilçeye bağlı Yukarı Oyumca Köyü’nde de ölümler yaşanmaya başladı. Yukarı Çanakçı Köyü’nde ölü olarak bulunan dağ keçilerinden alınan numuneler Elazığ Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Laboratuvarı’na gönderilirken burada yapılan incelemede ölen keçilerde Sphingomonas Paucimobilis isimli bakteri tespit edilmişti. Yukarı Oyumca Köyü’nde de ölü bulunan dağ keçilerinden alınan numuneler de Elazığ’a gönderilirken, köylüler, keçi ölümleri nedeniyle tedirgin olduklarını söyledi. Yukarı Oyumca Köyü Muhtarı Hüseyin Doğan, yaklaşık bir haftadır köylerinde dağ keçisi ölümleri yaşandığını belirterek, “Ölüm sebeplerini bilmiyoruz. Doğa korumaya haber verdik. Numune alıp Elazığ’a gönderdiler. Bu konuda bize gerekli bilgilendirmenin yapılmasını bekliyoruz. Ona göre önlem almamız lazım. Keçi ölümleri nedeniyle endişeliyiz. Arazide oldukları için tutma ya da aşı yapma şansımız yok” dedi. Arazide yaptıkları incelemede on beş civarında yaban keçisinin öldüğünü tespit ettiklerini söyleyen Doğan, “Ayıların, kurtların, köpeklerin yediklerini bilemiyoruz. Koca arazi, hepsini dolaşma şansımız yok” diye konuştu. Daha önce benzeri ölümlerle karşılaşmadığını ifade eden Doğan, “Bu yaşıma kadar yeni böyle bir şey gördüm. Bu bölge milli parklar gibi. İki yüz, üç yüz hayvan var. Avcılık yapılmasın diye çabalıyorum. Zaman zaman avcılar tarafından hedef oluyorum. Benim amacım dağ keçilerinin korunması. Bu hayvanlar bizim için kutsal. Kimse öldürmüyor. Öldürülmesine karşıyız. Bunlar güzellik. Bu hayvana kıyılır mı?” şeklinde konuştu. DAĞ KEÇİLERİ, KOYUN SÜRÜLERİ YÜZÜNDEN Mİ ÖLÜYOR? Dersim Kültürel ve Doğal Miras Koruma Girişimi Sözcüsü Avukat Barış Yıldırım, haricen aldıkları bilgiye göre yaban keçisi ölümlerinin dışarıdan ticari amaçla getirilen koyun sürülerinden kaynaklandığını iddia etti. Yaban keçilerinin öldüğü bölgede inceleme yaptıktan sonra basın mensuplarına konuşan Avukat Barış Yıldırım, “Geçen haftalarda Yukarı Çanakçı Köyü’nde de 8 yaban keçisi doğada ölü olarak bulunmuştu. Yapılan incelemelerde bir parazit neticesinde öldükleri saptanmış. Keçilerin bu bölgede birden bire bu şekilde ölmeleri tesadüf değil. Yani insan etkileşiminden kaynaklı faaliyetler neticesinde bu bakterinin bulaştığı son derece açık” dedi. Türkiye’nin 1 Eylül 1984 tarihli Bern Sözleşmesi’nin tarafı olduğuna vurgu yapan Yıldırım, “Bu sözleşme yaban hayatını koruma altına alıyor. Bunlardan biri de doğadaki yaban keçileri. Bu keçinin bırakın öldürülmesi, yaşadığı ortamlara insan etkileşimi dahi yasaktır. Buradaki insan etkileşimini ortadan kaldırmak gerekiyor. Buralara sürülerin sokulmaması gerekiyor. İlimizin yüzde 75’i dağlık ve neredeyse tüm ilçelerimizde sürücülük yapılıyor. Bu sürülerin mutlak suretle kontrol altında tutulması gerekiyor. Aksi durumda yaban hayatı popülasyonunun çok güçlü olduğu ilimizde yaban keçileri de bundan etkileniyor” diye konuştu. AVUKAT YILDIRIM, “ÖLÜMLER ARTABİLİR” Yaban keçilerinin birbiriyle etkileşim halinde olduğunu hatırlatan Dersim Kültürel ve Doğal Miras Koruma Girişimi Sözcüsü Avukat Barış Yıldırım, “Buraya sürülerin getirildiği dönem itibariyle ki Sonbahar döneminde getirildiği söyleniyor. Sonbahardan sonra yaban keçilerinin çiftleşme dönemi. Bu da birbiriyle olan etkileşimi arttırıyor. Bu etkileşimden kaynaklı ilimizin farklı ilçelerinde de bu ölümler meydana gelebilir. Dolayısıyla yetkililerin derhal ve hızlı bir şekilde bu meseleye müdahale etmeleri gerekiyor. Aksi halde yöre inancımızda da kutsiyet taşıyan bu canlıların daha fazla miktarda ölümleri kaçınılmaz hale gelir” şeklinde konuştu. ÖLÜMLER GÖRÜNENDEN FAZLA OLABİLİR Her iki köyde 20 civarında dağ keçisi ölümü gerçekleştiğini hatırlatan Avukat Barış Yıldırım, “Keçilerin mağaralarda ve yüksek zirvelerde yaşadıkları nazara alındığında belki bizim ve yetkililerin tespit edemediği sayılarda da ölümler meydana gelmiş olabilir. Bunun için çok ayrıntılı bir araştırma yapılması gerekiyor. Biz bu süreçten kaynaklı Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduk. Burada adli ve idari tahkikat yapılmalı. Devletin çevreyi koruma ödevi bulunmakta. Bizler bir an önce kamuoyuna çok makul bir açıklama yapılmasını ve bu ölümlerin tekerrür etmemesi için yetkililerin tüm kamuoyunu tatmin edecek açıklama yapmasını, tedbirler almasını diliyoruz. Aksi durumda gerek idari gerekse de hukuksal tüm yol ve yöntemleri kullanacağız” ifadelerini kullandı. ÖLÜ KEÇİLER BULUNDUKLARI YERDEN ALINMALI Yaban keçilerinin doğada ölü olarak bulunduğunu kaydeden Yıldırım, “Bunların alınması gerekiyor. Aksi durumda başka yaban hayatı canlılarına parazit bulaşabilir. Yaban canlılarının bunları yeme potansiyeli çok yüksek. Araştırma ve inceleme yapılıp, ölülerin buradan alınması gerekiyor” dedi. Mazgirt ilçesine bağlı Yukarı Çanakçı köyünde Ocak ayında 8 dağ keçisinin öldüğü tespit edilmişti. Doğa Koruma ve Milli Parklar Tunceli Şubesi ekipleri tarafından ölen dağ keçilerinden alınan numuneler Elazığ Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü Laboratuvarı’na gönderildi. Burada yapılan incelemede ölen keçilerde Sphingomonas Paucimobilis isimli bakteri tespit edildiği öğrenildi. Bakterinin zayıf, bağışıklığı düşük bireylerde ölüme neden olduğu belirtildi. Geçtiğimiz hafta da yine aynı ilçeye bağlı Yukarı Oyumca köyü sınırlarında 7 dağ keçisi daha telef olarak bulunmuştu. Ekipler tarafından dağ keçilerinden alınan numuneler de Elazığ Veterinerlik Kontrol Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’ne gönderildi. Burada yapılacak incelemede, keçilerin benzer bakteri yüzünden mi yoksa başka bir nedenle mi öldüklerinin tespit edilmesinin beklendiği bildirildi.