Gördük ki yurttaşların önceliği geçim derdi de olsa seçim gibi bir dertleri de var. Ziyaretlerimizde yurttaşlara hangi partiye oy verecekleri yönünde bir soru sormadık. Ancak seçim üzerine yaptığımız sohbetlerde oylarının rengini belli eden yurttaşların bu görüşlerine de yer verdik.
Ziyaretlerimizin ilkini Pülümür İlçesi’ne gerçekleştirdik.
Bin 500 nüfuslu Pülümür İlçesi 5 mahalleden oluşuyor. 7 Haziran 2015 tarihinde yapılacak olan milletvekilliği genel seçimlerinde ilçede 2 bin 722 kayıtlı seçmen 52 sandıkta oy kullanacak.
Pülümür’de ilkin Belediye Başkanı Müslüm Tosun’u ziyaret ederek ilçenin sorunlarını dinledik.
İşte, Başkan Tosun’un anlattıkları:
Bana göre, Pülümür Dersim’in en şanslı ilçesi. Bunu söylerken su kaynaklarının zenginliği, meraların olması, anayol üzerinde bulunuyor olması, Erzincan ve Dersim’e olan yakınlığını kast ediyorum. 1990’lı yıllarda yaşanan olaylar nedeniyle ilçemizde bir durma noktası oldu. Bu durma noktasının yeniden hayat bulma noktasına evrildiğini görmek bizleri mutlu ediyor.
Tüm Türkiye’de ve ilimizde olduğu gibi ilçemizin de en büyük sorunu işsizlik. İkincisi tarım anlamında çok fazla yatırım yok. Burada üretime katılan genç nüfus yok denecek kadar az. Bunları nasıl üretime katabiliriz diye düşünüyoruz.
Yollarla ilgili çok ciddi problemlerimiz var. Erzincan Dersim arasındaki karayolunun proje ihalesi bitti, yatırım programına da alında ancak ihalesi henüz yapılmadı. Yolun yapılması ilçemize çok şey katar diye düşünüyorum.
Yine ilçemizde ciddi anlamda konut sorunu yaşanıyor. İlçede genellikle afet konutları, deprem ve köylerdeki çığ ve kaya düşmesi nedeniyle yapılmış sosyal konutlar mevcut. Meydanlar Mahallemizde yapılan konutlar meydana gelen depremlerde zarar görmüş. Bu blokların güçlendirilmesi konusunda hem bizlerin hem de vatandaşlarımızın talepleri mevcut. Bu durumu başta Vali Bey olmak üzere ilgililerle paylaştık. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’nden ekipler geldi. Komlar Mahallesi’nde Evini Yapana Yardım yöntemiyle yapılan konutlar için maliyet çıkarıldı. Meydanlar Mahallesi’nde müteahhidin taahhüdü dolduğu için yapılacak bir şey yok dendi. Konut yapımı konusunda TOKİ ile görüşmelerimiz sürüyor. Ancak ilçede hazineye ait arsa bulmakta zorlanıyoruz. En son 8 bin metrekarelik yerin yazışmalarını bitirdik. Halihazır haritasını TOKİ’ye gönderdik. Konut sorununu çözmek adına girişimlerimiz devam ediyor.
Yine en büyük sorunlarımızdan biri de arıtmak ve kanalizasyonla ilgili. Göreve başladığımızda bir önceki belediye başkanımız isale hattının yenilenmesi için proje ve ihalesi yapılmıştı. Bizim dönemimizde hayata geçti. Asbest boruların hepsi değiştirildi. Yeni depoların onarımı yapılarak bitirildi. Yalnız şehir şebekesi, kanalizasyon ve arıtmanın yapılması önemli. Bütçe olarak merkezi yönetimden aldığımız pay var ve bununla yapmamız çok zor. Bir öneri olarak şunu söylemek istiyorum. Nüfusu ikinin altında olan ilçeler bu konuda hibe programlarla desteklenirse bu sorunlar kolaylıkla çözülür. Bu konu çok elzem. Şu anda Pülümür Çayı’na akan bir kanalizasyon var.
Beş mahallemizin muhtarıyla bir araya gelerek sorunların çözümü konusunda görüş alışverişinde bulunduk. Öncelikleri belirledik.
Pülümür’de üniversite öğrencisi sayısının arttırılması için çabalarda bulundu. Bölüm talebimiz rektörlük ve senatodan geçti ancak YÖK reddetti. Yerel yönetimlerle ilgili zaten var olan bir bölümdü. Reddedilmesini anlamış değiliz. Pertek’te dört bölümü izin verilirken bizim bu talebimiz her hangi bir gerekçe gösterilmeden iptal edildi.
Öğrencilerimizin barınma sorununu gidermek için burada bir vatandaşımız halihazırda bir yurt yaptı; kırk yataklı erkek öğrenci yurdu. Bunun yanında kırk civarında kız öğrencinin barınabileceği yeri yapıldı.
İlçemiz denince akla bal geliyor. Bitki örtüsü bal için çok iyi. Burada 1989 yılında kurulmuş bir kooperatif var. Ancak bu kooperatif üreticiler tarafından yönetilemedi. Köylere Hizmet Götürme Birliğince öncülüğü yapıldı. Bu kooperatifi üreticiler ele almış olsaydı bugün gelinen nokta çok farklı olurdu. Üreticinin bu kooperatife sahip çıkması gerekiyor.
Son söz olarak bölgedeki silahsızlanma süreci devam ederse ilçemizde önemli gelişmeler olacağını düşünüyorum. Yine HDP’nin barajı aşması demokratik siyaset açısından önemli.
İLÇEDE UZUN YILLARDIR ORGANİK ARICILIK YAPIYOR
Pülümür İlçesi’nde uzun yıllardır organik arıcılık yapan Nurettin Özgürel, gerek Pülümür Balından gerekse de arıcıların yaşadığı sorunlara değindi.
Özgürel’in anlatımları şöyle:
Pülümür denince akla bal geliyor. Biz de neden bu bal organik olmasın diye düşündük. 8 yıldan bu yana sertifikalı organik bal üretiyorum. Amacımız balımızı dünyaya tanıtarak üretimini arttırmak. Son yıllarda doğadaki değişimden ötürü balda verim düşüklüğü oldu. Ona rağmen direnerek üretiyoruz. Balımızda hiçbir kimyasal yok. Pazarlama konusunda yaşanan sıkıntılar, maliyetli olması nedeniyle çok fazla arıcı tarafından üretilmiyor. Pülümür balı bin 700 küsur çiçekten elde ediliyor. Bunu ilaç araştırmada yaptırdığımız polen analizlerinden söylüyorum. Türkiye’nin bir çok yerinde bulunmayan çiçekler Pülümür’de mevcut. Dünyada nesli tükenmiş bir çok bitki Dersim’de, Pülümür’de, Ovacık’ta varlığını sürdürüyor. Bunların koruma altına alınmasını istiyorum. Gevenler yakılıyor mesela. Geven bir bal bitkisi olmasının yanında aynı zamanda erozyonu da önlüyor. Bizim yöremizin iki meşhur ürünü var. Biri bal diğeri de ceviz.
Sıkıntılarımızdan bahsetmem gerekirse en büyük sıkıntımız yaylalar. Bunu bir türlü yetkililere anlatamadık. Organik bal üretebilmemiz için yerleşim olmaması gerekiyor. Çevreyi kirletecek hiçbir faktörün olmaması gerekiyor. Ama bizim yollarımızın stabilizesi dahi yapılmıyor. Yayla tahsis edilmiyor. Seçilecek olan vekillerin organik ürünlere destek olması lazım. Bakanlığın verdiği destek çok cüzi. Bize ulaşıncaya kadar birçok yerde kesinti yapılıyor. Verilen 10 liralık desteğin 6 lirası kesiliyor. Ya bizlerden bu kesintiler alınmayacak ya da destekleme arttırılacak.
Seçimlerle ilgili de HDP’nin mutlaka barajı aşması gerektiğine inanıyorum. HDP barajı aşarsa Türkiye’de bir şeyler değişir. Parlamentoda temsil edilmezse parlamentonun sağlıklı yürüyeceğine inanmıyorum. Çünkü bu durumda bir kesimi ezmiş, yok saymış olursunuz. Kesinlikle bu dönem HDP’nin barajı aşması lazım. Bu gerçekleşirse ülkemiz için çok daha güzel şeyler olacağını düşünüyorum.
MUHTARA GÖRE DE EN BÜYÜK SORUN İŞSİZLİK
Pülümür İlçesi’ne bağlı Turnadere Köyü Muhtarı ve Muhtarlar Derneği Başkanı İsmail Özyol da ilçenin en büyük sorununun işsizlik olduğunu söylüyor.
İşsizlik dışında yollarla ilgili sorunlarımız var. İş Kur kanalıyla çalıştırmalar ve asgari ücretle geçinmek çok zor. Vatandaşları üretime teşvik edecek projelerin hayata geçirilmesi lazım. Bunun için sosyal yardımlaşmadan arıcılık faaliyetleri desteklenebilir. Organik bal üretimi teşvik edilebilir. Köylerin altyapı sorunları var. Bunların giderilmesini bekliyoruz. Meralar sadece sürü sahiplerine tahsis ediliyor. Bunların bir bölümünün de arıcılara tahsis edilmesi gerekiyor.
MİNİBÜSÇÜLER HAT VERİLMEMESİNDEN ŞİKAYETÇİ
Can Pülümürlüler 6 Nolu S.S Taşıyıcılar Kooperatifinden Cüneyt Genç, Dersim’e yolcu taşımacılığı yapmak için yaptıkları başvuruların reddedilmesinden şikayet etti.
Genç konuyla ilgili şunları kaydetti:
Yaptığımız işten ev geçindirmeyi bırakın cep harçlığı dahi çıkaramıyoruz. Öncesinde böyle değildi. Potansiyel fazla işimiz de iyiydi. Sorunlarımızı dile getirdiğimiz kurumlardan kesin bir cevap alamıyoruz. 3 buçuk senedir Dersim güzergahını kullanabilmek için 12 arkadaş mücadele ediyoruz. İnsanlar mağdur oluyor. Bizler mevcut arkadaşımızla çalışmak istiyoruz. Onu engellemek gibi bir niyetimiz yok. Barışçıl bir şekilde hep birlikte Erzincan’a nasıl çalışıyorsak Dersim’e de öyle çalışalım diyoruz. Bu ilçenin bütün diyalogu Erzincan’la. Neden Dersim’e gidilmesin oradaki esnaftan alışveriş yapılmasın. Bu bizim için büyük sorun.
GENÇ İŞSİZ, İŞ KUR’LA ÇALIŞTIRILMANIN YETERLİ OLMADIĞINI SÖYLÜYOR
Pülümür Merkez Meydanlar Mahallesi’nde ikamet eden Meral Meşe, İş Kur kapsamında 2014 yılında 8 ay çalıştığı için bu yıl çalışamadığını söyledi.
Meşe, yaşadığı sıkıntıyla ilgili şunları dile getirdi:
İlçemizde öncelikle büyük bir işsizlik var. İŞ Kur senelik 8-10aylık işçi alıyor. Gidip başvurdum ancak 2014 yılında 8 ay çalıştığım için bu sene çalışamadım. Çalışmayınca maddi yönden sıkıntılar yaşıyoruz. Kemal Kılıçdaroğlu’nun söylemleri tüm işsizler için olduğu gibi benim için de umut kaynağı.
Meydanlar Mahallesi’nde ikamet eden Kibar Teyze, “seçimlerde kim hayırlıysa o gelsin” derken, Ahmet Çınar isimli mahalle sakini hayatı boyunca yoksulluk gördüğünü ve şimdi de değişen bir şey olmadığını söyledi.
Hatun Dalkılıç isimli ilçe sakini ise; ilçede yoksulluk ve işsizliğin had safhada olduğunu dile getirerek, mevcut hükümetten memnun olmadıklarını ifade etti.
HER ŞEY MEYDAN’DA ANCAK BİR ŞEY YAPILMIYOR!
Dersim’in Pülümür İlçesi deprem açısından en riskli ilçelerin başında geliyor. İlçede çeşitli tarihlerde meydana gelen depremlerin ardından Meydanlar Mahallesi’nde yapılan konutlar, deprem olmasa dahi yıkıldı; yıkılacak. Afet konutlarının bir bölümü çeşitli tarihlerde güçlendirme görürken, 9 blok ise zamanaşımı gerekçesiyle bir türlü güçlendirilmemiş.
O hasarlı konutlarda oturanlardan biri de Veli Han.
Deprem konutlarının, 1986 yılında tamamlandığını belirten Han şunları kaydetti:
Bu konutlar, 1992, 1995, 1997 ve 2003 yıllarında deprem gördü. Güçlendirilmesini istediğimiz zaman diyorlar ki zamanaşımına uğramış. 1992 yılında yapılan konutlar 3 defa tamirat görürken bu konutlar için hiç bir şey yapılmıyor. Biz hasarlı evlerde resmen mezarda oturuyoruz. Her seçim zamanı gelip elli bin vaatte bulunuyorlar. Bingöl bizden sonra deprem gördü Bingöl’ü Paris ettiler. Biz vatandaş değil miyiz? Biz insan değil miyiz? Biz bu devlete vergi vermiyor muyuz, çoluğumuzu çocuğumuzu askere göndermiyor muyuz? Böyle adalet, böyle hukuk olur mu?
Bu seçimde oyumu HDP’ye vereceğim yeter artık. Binlerce dilekçe yazdık. Gelip bakıp zamanaşımına uğramış deyip gidiyorlar.
SESLERİNİ DUYAN VAR MI?
Meydanlar Mahalle Muhtarı Ali Hıdır Meşe, yıllardır konutların sorununun çözümü için yaptıkları başvurulardan sonuç alamadıklarını söyledi.
Muhtar Ali Hıdır Meşe’nin açıklamaları şöyle:
Mahallemizin sorunlarını dile getirdik ancak hiçbir sonuç alamadık. Vali, İl Afet Müdürü, Kaymakam, Çevre ve Şehircilik Müdürü geldi ancak değişen bir şey olmadı. Ödenek olmadığı için güçlendirme yapamadıklarını söylüyorlar. Bu ağır hasarlı binalarda şu anda 47 aile ikamet ediyor. 17 bloğun güçlendirmesi yapılırken 9 bloğun güçlendirmesi yapılmadı. İnsanlar burada resmen ölüme terk edilmiş durumda. Bu insanlar, bu binalarda nasıl yaşıyor merak eden yok. Sesimizi duyurmadığımız yer kalmadı. Dersim Halkının suçu nedir ki bu insanları bu yıkık binalarda yaşamaya mahkum ediyorlar. Maddi durumu iyi olan buradan ayrılıp kiraya gitti. Peki, evlerine ekmek götürmekte dahi zorlanan bu insanların suçu ne? On yıldır bağırıyorum. Seçim zamanlarında oy istemeye geliyorlar. Bizler de artık bu sorunlarımızı dile getirmekten utanıyoruz. Deprem olursa burada yaşanan can kayıplarının sorumlusu kim olacak merak ediyoruz.
Mahalle Sakinlerinden Yadigar Kudret Yüce ise; sorunlarını defalarca dile getirmelerine rağmen kimsenin seslerini duymadığını söyledi. Deprem zamanlarında kar, kış kıyamette çadırlarda kaldıklarını ifade eden Yüce, “yarın öbür gün bir vatandaş öldüğünde bunun sorumlusu kim olacak” diye konuştu.
Baharla birlikte coşkun nehirleri, rengarenk çiçekleriyle umudun memleketi Pülümür’den Cemal Süreya’yı yad ederek ve Bülent Ecevit’in şiiriyle ayrılıyoruz.
İşte Pülümür’ün Yaşsız Kadını şiiri:
Pülümür’ün bir dağ köyünde gördüm onu
Yaşını sordum bir giz gibi güldü
Kimi seksen dedi köylülerden kimi yüz
Yüzüne baktım bir giz gibi güldü
Bir asa vardı elinde
Bir solmuş krallığın
Kadifeden harmanisi üzerinde
Bir Hititliydi o bir Selçukluydu
Bir Ermeni’ydi bir Kürt’tü
Bir Türk
Yaşını sordum bir giz gibi güldü
Koluma girdi bir soylu kadınca
Tozlu köy yolunda sürüyerek eteğini
Beni tek gözlü sarayına götürdü
Köy yapısı kulübesinin
Zamanı onda yitirdim ben
Yitik zamanlara onda eriştim
En soylu yoksulluğun toprak döşeli sarayında
Bir taç gibi kondu başıma Türkiyeliliğim.
Haber: Ercan TOPAÇ
Fotoğraflar: İsmail YOLERİ-Celil Burak AĞAR
Haberin görüntülü halini önümüzdeki günlerde sitemizden takip edebilirsiniz.
