2013 yılı Nüfus istatistikleri yayınlandı. Bu araştırmamın tamamı Türkiye İstatistik Kurumu TUİK’in resmi verilerine dayanarak hazırlanmıştır. Son birkaç yıldır TUİK’in (Türkiye İstatistik Kurumu) resmi verilerini takip ederek Dersim nüfusuna ilişkin sonuçları incelediğimizde Dersim nüfusunun azalmaya devam ettiğini söyleyebiliriz. 31 Aralık 2013 tarihi baz alınarak açıklanan resmi verilere göre Türkiye’nin nüfusu 76 667 864. Nüfusun %50 sini kadınlar % 50 sini ise erkekler oluşturmaktadır.
Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi verilerine göre tüm Türkiye genelinde yaşayan Dersim kütüğüne kayıtlı olanların sayısı 251.559. Önceki yıla göre artış hızının binde 5.4 civarında olmasına rağmen bu Türkiye ortalamasının altında bir değer. Buna göre en çok Dersimli 85.159 kişi ile İstanbul’da yaşıyor. Bunu 61.848 ile Dersim, 21.116 ile Elazığ, 20.207 ile İzmir, 10.104 kişi ile Ankara, 7.636 kişi ile Bursa, 5772 kişi ile Kocaeli, 3598 kişi ile Erzincan izliyor. Bu sayısal veriler resmi olan verileri içermektedir. Türkiye genelinde çeşitli nedenlerle kütüğünü değiştirip başka illere kayıt yaptıran Dersimliler ile yurt dışında yaşayan Dersimlilerin sayısının bu verilere dahil olmadığını belirtmek isterim. Örneğin sadece İstanbul’da yaşayan Dersimlilerin sayısının 150 binin üzerinde olduğu bilinen bir gerçek. Erzincan’da yaşayan Dersimlilerin de 10 binin üzerinde olduğu bilinmektedir. Aynı şekilde İzmir, Bursa, Kayseri, Kocaeli,Yalova, Elazığ gibi illerde yaşayan kökeni Dersim olan vatandaşlarımızın sayısının da resmi verilerden çok daha fazla olduğu ortadadır. Dersim 1938 den beridir çeşitli nedenlerle Türkiye’nin dört bir yanına savrulan, siyasi kaygılarla kütük değiştirenlerin sayısının 250 binin üzerinde olduğu varsayılmaktadır. Yine yurt dışında yaşayan Dersimlilerin sayısının da çeşitli verilere göre en az 150 bin-175 bin aralığında olduğu tahmin edilmektedir. Yani tüm Dünya genelinde yaşam süren Dersim kökenlilerin sayısının 650 bin ila 750 bin aralığında olduğu asla abartı olmayacaktır.
DERSİM İL GENELİ NÜFUSU: 85 428
31 Aralık itibariyle Dersim il, ilçe ve köylerinin nüfusu 85 428. Bu nüfusun 47 639’u erkeklerden oluşurken kadınların nüfusu ise 37 784. En büyük ilçemiz 11 934 kişi ile Pertek. Nüfusumuzun 53 388’i il merkezi ve ilçelerde yaşarken, 29 728’i köylerde yaşamaktadır. Oysaki 1980 nüfus sayımına göre 157 974 olan nüfusumuzun 121 790’ı köylerde sadece 36 184’ü şehirlerde yaşıyordu.
Dersim merkez ve ilçelerin 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle nüfusları ile şöyle
Dersim merkez: 31 407, Merkez köyler toplamı: 5096
Çemizgezek ilçe merkezi: 3130 köyler toplamı: 5140
Hozat ilçe merkez: 4559 köyleri: 2253
Mazgirt ilçe merkez: 1650 köyleri: 7033
Nazimiye ilçe merkez:1635 Köyler: 1821
Ovacık ilçe merkez: 3316 Köyler: 3234
Pertek ilçe merkez: 6568 Köyler: 5366
Pülümür ilçe merkez: 1483 Köyler: 2097
Dersim nüfusunun 61 848 Dersim kütüğüne kayıtlı olup, 23580 kişi başka illerin kütüğüne kayıtlıdır.
Dersim merkez nüfusuna kayıtlı olanların 22 610’u Dersim kütüğüne 13 533’ü başka illerin kütüğüne kayıtlı vatandaşlardan oluşmaktadır.
Türkiye genelinde yaşayan Dersimlilerin nüfusundaki düşüş devam etmektedir. Bunun en büyük nedeni ise ölüm oranının doğum oranından daha yüksek olması.
Haydar ÇETİNKAYA
