1999 yılında iki aşamalı sınavdan tek sınava geçilmesi farklı sorunları beraberinde getirdi. ÖSS müfredatının neredeyse tamamının 9.sınıf konularından oluşması, okullarda eğitim ve öğretimin yara almasına neden oldu. Öğrenciler üst sınıflarda derslere olan ilgililerini tamamıyla kaybettiler. Yüksek öğretime geçen öğrencilerin de alt yapılarındaki bu eksiklik akademik anlamda farklı sıkıntıları doğurdu. Bu sıkıntıları aşabilmek amacıyla sınava 2006 yılında ikici bölüm eklendi, bu yeni durum kısa süreli bir iyileşme sağlamakla birlikte sorunları tam anlamıyla çözemedi. İşte bu problemleri aşabilmek için sınav sistemi ismi dâhil olmak üzere tüm yönleri ile değiştirildi.SINAVIN AŞAMALARI1. YÜKSEKÖĞRETİME GEÇİŞ SINAVI (YGS)2. LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI (LYS) “Yükseköğretime Geçiş Sınavı”, bir ortaöğretim kurumunun son sınıfında okuyan veya bir ortaöğretim kurumunu bitirmiş olup yükseköğretim programına geçmek isteyen tüm öğrencilerin katılmak zorunda oldukları bir sınavdır. Yükseköğretime Geçiş Sınavında ortaöğretimde okutulan ortak derslerin yükseköğretim açısından temel ve belirleyici olanlarından sorular sorulacaktır.YGS, ÖSS’nin birinci bölümünde olduğu gibi ortak derslerin testlerinden oluşacak, 9. Sınıf derslerinin ağırlıklı olduğu, muhakeme gücüne dayalı, akıl yürütme ile rahatlıkla cevaplandırılabilecek bilgi ağırlıklı olmayan soruların yoğun olduğu bir sınav olacaktır.YGS’ deki Testler 1- Türkçe (Dil ve Anlatım) Testi, 2- Temel Matematik Testi, 3-Sosyal Bilimler Testi, 4- Fen Bilimleri TestiYGS’NİN ÖZELLİKLERİ• Nisan ayının ilk haftasında yapılır, Tek oturum olarak düzenlenmektedir, Sınava başvuran tüm adaylar katılır, Liselerin ORTAK DERS müfredatı sorgulanır, Yorum ve muhakeme ağırlıklı sorular yöneltilir, 2005 ve öncesindeki ÖSS’ye veya 2006 sonrasındaki ÖSS’nin I. Bölümüne birebir benzer, YGS’deki her test, adayların elde edecekleri her puan türünü etkiler.ADAYLAR YGS SONUÇLARI İLE HANGİ HAKLARI KAZANIRLAR?Adaylar YGS ile: sınavsız geçişten boş kalan ve sadece sınavla öğrenci kabul eden önlisans programlarına, mesleki lisans programlarına, açıköğretim (lisans ve önlisans) programlarına yerleşme hakkını; özel yetenek sınavıyla öğrenci alan okulların özel yetenek sınavlarına ön kayıt yaptırabilmeyi, askeri meslek yüksekokulları ve polis meslek yüksekokullarına ön kayıt hakkını ve II. aşamaya katılmayı sağlayan baraj puanı elde ettikleri takdirde LYS’lere girme hakkını elde ederler.YGS’DE SORU SAYILARI TESTDERSORANISORU SAYISITOPLAM SORU SAYISISÜRETOPLAM SÜRETÜRKÇEDİL VE ANLATIM%100404040 dk.160 dk.SOSYAL BİLİMLERTARİH%43174040 dk.COĞRAFYA%3414FELSEFE%239TEMEL MATEMETİKMATEMETİK%70284040 dk.GEOMETRİ%3012FEN BİLİMLERİFİZİK%33,3144040 dk.KİMYA%33,313BİYOLOJİ%33,313 YGS ‘de HESAPLANACAK PUAN TÜRLERİ PUAN TÜRÜTÜRKÇETEMEL MATEMATİKSOSYALFEN2009 ÖSS PUAN TÜRÜYGS-1%20%40%10%30SAYISAL-1YGS-2%20%30%10%40YGS-3%40%20%30%10SÖZEL-1YGS-4%30%20%40%10YGS-5%37%33%20%10E.A.-1YGS-6%33%37%10%20 Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi YGS’ de 6 değişik puan türü hesaplanacaktır. Eski puan türlerine göre söylersek her puan türünden ikişer tane oluşturulmuştur. YGS-1 ve YGS-2 eski sistemdeki Sayısal-1 puanına, YGS-3 ve YGS-4 Sözel-1’e, YGS-5 ve YGS-6 ise E.A.-1 puanına denk gelmektedir. Puan türlerinin bu şekilde çeşitlendirilmesi derslerin farklı ağırlıklarla puan türlerini etkileyeceği anlamına gelmektedir. LYS (Lisansa Yerleştirme Sınavları)“Lisansa Yerleştirme Sınavları” adayların ders düzeyindeki bilgi ve yeteneklerini ölçen, mesleki olmayan örgün lisans programlarına yerleştirmede esas alınacak başarı puanını belirleyen ve test tekniğine dayalı, çok oturumlu sınavlardır.Bu sınav 2009 ve öncesindeki ÖSS’nin ikinci bölümündeki testlere benzer sorulardan oluşacaktır. LYS’nin ÖSS’den farkı, her sınavın ayrı bir oturumda yapılacak olmasıdır. Adaylar eğer yabancı dil sınavına da gireceklerse 5 ayrı oturumda sınanacaklardır.Bir diğer farklılık ise aynı oturum sırasındaki test gruplarının içerisindeki derslerin kitapçıklarının adaylara ayrı ayrı verilecek olmasıdır. Bu sayede tüm adaylar aynı süre zarfında aynı dersin sorularını cevaplandıracaklardır.Lisans Yerleştirme Sınavları1. Matematik-Geometri sınavı (LYS–1)2. Fen bilimleri Sınavı (LYS–2)3. Edebiyat-Coğrafya Sınavı (LYS–3)4. Sosyal Bilimler Sınavı (LYS–4)5. Yabancı Dil Sınavı (LYS–5):LYS’NİN ÖZELLİKLERİ • Haziran ayı içinde iki hafta sonunda uygulanır, Uygulama 5 ayrı oturumda yapılır.• YGS’ de barajı geçen adaylar katılır, Liselerin ALAN DERSLERİ müfredatı sorgulanır, Sorular bilgi ve alan ağırlıklıdır, 1998 ve öncesindeki ÖYS’ye veya 2006 sonrasındaki ÖSS’nin II. Bölümüne birebir benzer, Aday istediği sayıda oturuma katılabilir, Ders düzeyi başarısını ölçmeye yöneliktir, Sınavlar, birbiri ile ilişkili derslerden oluşur.ADAYLAR YGS SONUÇLARI İLE HANGİ HAKLARI KAZANIRLAR?Adaylar LYS sonuçları ile mesleki olmayan lisans programlarına yerleşme, askeri okullara (harp okulları - polis akademisi) ön kayıt yaptırma haklarını elde ederler. LİSANSA YERLEŞTİRME SINAVLARI HANGİLERİDİR? LYS-1MATEMATİK-GEOMETRİ SINAVIMATEMATİKGEOMETRİANALİTİK GEOMETRİLYS-2FEN BİLİMLERİ SINAVIFİZİKKİMYABİYOLOJİLYS-3EDEBİYAT-COĞRAFYA SINAVITÜRK DİLİ VE EDEBİYATICOĞRAFYA-1LYS-4SOSYAL BİLİMLER SINAVITARİHCOĞRAFYA-2PSİKOLOJİ-SOSYOLOJİ-MANTIKLYS-5YABANCI DİL SINAVIALMANCAFRANSIZCAİNGİZCE LİSANSA YERLEŞTİRME SINAVI SORU SAYILARI TESTDERSORANISORU SAYISITOPLAM SORU SAYISISÜRETOPLAM SÜREEDEBİYATCOĞRAFYATürk Dili ve Ed.%70568085 dk.120 dk.Coğrafya-1%302435 dk.SOSYALBİLİMLERTarih%49449065 dk.135 dk.Coğrafya%181625 dk.Psikoloji%1110 Sosyoloji%111045Mantık%1110 MATEMATİKGEOMETRİMatematik%62508075 dk.120 dk.Geometri%292245 dk.Analitik Geo.%98FEN BİLİMLERİFizik%33,3309045 dk.135 dk.Kimya%33,33045 dk.Byoloji%33,33045 dk. .YENİ SİSTEMDE PUAN TÜRLERİMatematik-Fen grubundaki puan türleri ile her bir puan türünde YGS ve LSY Testlerinin yüzde olarak ağırlıkları TürkçeTemel MatematikSosyalFenMatematikGeometriFizikKimyaBiyolojiMF-1%11%16%5%8%26%13%10%6%5MF-2%11%11%5%13%16%7%13%12%12MF-3%11%11%7%11%13%5%13%14%15MF-4%11%14%6%9%22%11%1359%5 Türkçe-Matematik grubundaki puan türleri ile her bir puan türünde YGS ve LYS testlerinin yüzde olarak ağırlıkları TürkçeTemel MatematikSosyalFenMatematikGeometriTürk Dili ve Edb.Coğrafya-1 TM-1%14%16%5%5%25%10%18%7TM-2%14%14%7%5%22%8%22%8TM-3%15%10%10%5%18%7%25%10 Türkçe-Sosyal grubundaki puan türleri ile her bir puan türünde YGS ve LYS testlerinin yüzde olarak ağırlıkları TürkçeTemel MatematikSosyalFenTürk Dili ve Edb.Coğ.-1TarihCoğ.-2Felsefe GrubuTS-1%13%10%12%5%15%8%15%7%15TS-2%18%6%11%5%25%5%15%5%10 Yabancı dil grubundaki puan türleri ile her bir puan türünde YGS ile LYS testlerinin yüzde olarak ağırlıkları TürkçeTemel MatematikSosyal BilimlerFen BilimlerYabancı DilDİL-1%15%6%9%5%65DİL-2%25%7%13%5%50Dil-3%48%7%20%5%20YENİ SİSTEMDE AOBP KATKISIEski sınav sisteminde öğrenciler alan dışından herhangi bir bölüm tercih ettiklerinde AOBP’ leri ciddi oranda düşüyor ve öğrencilerin alan dışından bölüm kazanmaları neredeyse imkânsız hale geliyordu. YÖK Bu durumla ilgili katsayı farkını kaldırma yolunda bir adım attı. Ancak bu yeni düzenleme Danıştay tarafından yürütmeyi durdurma kararı ile durduruldu. YÖK bunun üzerine yeni bir düzenleme yaparak katsayı farkının minimalize eden bir sistem kurguladı. Bilindiği üzere bu değişim de Danıştay tarafından yine durduruldu. Biz bülteni hazırladığımız sırada durumla ilgili bir değişim olmadığından bu konuda net bir bilgi paylaşamıyoruz.SINAVSIZ GEÇİŞ NEDİR? KİMLER FAYDALANABİLİR?Mesleki ve teknik eğitim veren ortaöğretim kurumlarının son sınıfında okuyan öğrenciler veya bu okullardan mezun olanlar ya da beklemeli olan öğrenciler, mesleki yaygın eğitim kurumlarının meslek lisesi programını tamamlayarak mesleki ve teknik ortaöğretim diploması alanlar, açık öğretim liselerinin mesleki ve teknik eğitim programlarından mezun olanlar sınavsız geçiş hakkından faydalanabilir. Sınavsız geçiş, adayların kendi alanlarının uzantısı niteliğindeki iki yıllık ön lisans programlarına üniversite sınavlarına girmeden geçmelerini ifade etmektedir.2010 yılında sınavsız geçişle ilgili olarak farklı bir sınav modeli uygulanacak olması, bu uygulamanın yeni sınav sistemiyle birlikte yürürlükten kaldırıldığına ilişkin pek çok spekülasyonun ortaya atılmasına sebep oldu. Sınavsız geçiş uygulaması Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 2002 yılında çıkartmış olduğu 4702 sayılı kanunla yürürlüğe girmiştir. Bu kanun ancak yine Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin yeni bir kanun çıkartmasıyla yürürlükten kalkabilir. Şu an için böyle bir durum söz konusu değildir. Dolayısıyla sınavsız geçiş uygulaması geçerliliğini sürdürmektedir.SINAVSIZ GEÇİŞTE GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULAN ÖNCELİKLER NELERDİR?Adaylar sadece eğitim gördükleri alanların devamı niteliğindeki ön lisans programlarını tercih edebilirler. Yerleştirme önceliklerine uygun tercih yapmayan meslek liseli adaylar açıkta kalabilir.YERLEŞTİRME ÖNCELİKLERİ1- Mezuniyet Yılı2- Okul Türü3- Mesleki Teknik Eğitim Bölgesi (METEB)4- Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP)5- Doğum Yılı Sınavsız geçiş sistemi yukarıdaki 5 öncelik sırasına göre yapılmaktadır. Buna göre mezuniyet yılı sınavsız geçişteki en önemli önceliktir. Örneğin 2009 mezunu bir öğrenciyle 2010 mezunu bir öğrenciyi karşılaştırdığımızda başka hiçbir özelliğine bakılmaksızın 2010 mezunu öğrenci tercih edilmektedir. Eğer mezuniyet yılında bir eşitlik söz konusuysa ikinci öncelik olan okul türü belirleyici olmaktadır. Burada da okul türleri yukardan aşağıya Anadolu Teknik Lisesi, Teknik Lise, Anadolu Meslek Lisesi ve Meslek Lisesi olmak üzere sıralanmıştır. Daha üstün özelliklere sahip okullardan mezun olan öğrenciler daha aşağıdaki önceliklere bakılmadan tercih edilir.Okul türünde de eşitlik bozulmadıysa üçüncü öncelik türü olan METEB’ bakılır. Aynı il içerisinde yer alan Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumları ve bunların devamı niteliğindeki Meslek Yüksek Okullarından oluşan bölgeye METEB denir. Yani her il bir METEB’tir. Ortaöğretim başarı puanı dördüncü önceliktir. İlk üç öncelik sıralamasında eşitlik bozulmazsa sistem OBP’yi dikkate alacak ve OBP’si yüksek olan öğrenciyi tercih edecektir. Öncelik değerleri arasında beşinci sırada olan doğum yılı önceliği ise OBP’nin de eşit olması gibi pratik olarak gerçekleşmesi çok zor durumlarda dikkate alınır ve yaşı küçük olan aday tercih edilir.Sınav sisteminin LYS ve Sınavsız Geçiş ile ilgili bilgilerini önümüzdeki hafta paylaşacağız. *Kapadokya Meslek Yüksekokulu Rehberlik Servisi