<p class="MsoNormal c1">CHP’li Aygün, TBMM Başkanlığına, 2884 sayılı Aralık 1935 Tunceli kanunu ile 15 Kasım 1937’de idam edilen Seyit Rıza ve oğlu Resik Hüseyin, Uşene Seyit, Aliye Mirze Sili, Civrail Ağa, Hasan Ağa, Fındık Ağa ve Hesené İbrahim’in itibarlarının iade edilmesine ilişkin kanun teklifi verdi.</p><p class="MsoNormal c1">Aygün, Kanun teklifinin gerekçesinde şu ifadelere yer verdi: “Türkiye’nin siyasal tarihinde “Dersim 1937 ve 1938 olayları”, “Tunceli Harekâtı”, “Tedip ve Tenkil Harekâtı” adları verilen askeri operasyonlarda on binlerce insan öldürülmüş; ölenlere yakın sayıda bir insan grubu batı illerine zorunlu iskâna gönderilmiştir.</p><p class="MsoNormal c1">Dersim 1938 büyük bir katliamdır. Etkileri bugün de devam etmektedir. Her gün yeni belgeler, kitaplar, belgeseller ve yayınlar ortaya çıkmaktadır. 2011 yılında Başbakan Erdoğan “Devlet adına yaşanan olaylardan dolayı özür dilerim” demiştir. TBMM’de Kurulu Dilekçe Komisyonu Mart 2012 tarihinden bu yana 1938 mağdurlarının istekleri üzerinde çalışma yürütmektedir. Bu komisyona mağdurlarca gönderilen dilekçe sayısı şu an için 10 bin civarındadır.</p><p class="MsoNormal c1">15 Kasım 1937 günü Elazığ Örfi Mahkemesi kararıyla idam edilen Seyit Rıza ve 7 kişinin bu yıl içinde ortaya çıkan yeni resmi belgelerle masumiyeti kanıtlanmıştır. Seyit Rıza’nın “isyancı” olmadığı; 10 Eylül 1937’de Erzincan Valisinin çağrısına uyarak görüşmeye gittiği; teslim olduğu; ancak buna rağmen bir suçlu gibi gösterilerek 2 aylık kısa bir sürede yargılandığı ve neticede idam edildiği bir gerçek olarak açığa çıkmıştır. İdam kararına dayanak olan Aralık 1935 tarih ve 2884 sayılı Tunceli Kanunu mahkemeye olağanüstü yetkiler veren karma bir yasadır. Savunma hakkının olmadığı; avukat atanmayan; iddianamenin okunamadığı; verilen idam kararının temyiz hakkının dahi tanınmadığı bir mahkemenin kararı adil değildir. 15 Kasım 1937 günü idam edilen 7 kişi Dersim’de öldürülen on binlerce masum insanın simgesidir.<span class="c2"> </span></p><p class="MsoNormal c1">Kanun teklifimizde amaç; 75 yıl sonra da olsa idam edilenlerin halk nezdinde zaten var olan itibarlarının resmen iadesi ile bir haksızlığın ortadan kaldırılmasıdır. Böylece Dersim’de 1937-38’de öldürülen tüm insanlarımızın ruhları bir parça rahat edecektir.<span class="c2"> </span></p><p class="MsoNormal c1">İdamların üzerinden geçen 75 yıldan sonra; ortaya çıkan yeni belgelerin ışığında; TBMM Dilekçe Komisyonu’nun halihazırda bu konuda spesifik bir çalışma yürütüyor olması; TC Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “devlet adına özür dilemesi” karşısında; çağımızın hâkim düşüncesi olan “geçmişle yüzleşme” eğilimi ve Türkiye halkının Dersim 1938 konusunda bir çözüm isteği ve beklentisi içinde olduğu birlikte düşünüldüğünde; toplumsal vicdanda meydana gelen tahribatın 75 yıl sonra da olsa giderilmesi; barış içinde bir arada yaşama ortamının tesisi; devlet ile Dersim halkı arasındaki bozulan bağın yeniden onarılması amaçlarıyla bu kanun teklifi verilmektedir.”</p><p class="MsoNormal c1"><o:p> </o:p></p><p class="MsoNormal c1">Ercan TOPAÇ</p>