Kültür ve Turizm Müdürü İsmet Hakan Ulaşoğlu başkanlığındaki İl Somut Olmayan Kültürel Miras Tespit Kurulu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’ne yaptığı başvuruda,

 

Konuya ilişkin şu detaylara yer verdi:

 

             Unsurun Adı: VARVARA

 

             Unsurun Bilinen Diğer Adları: SILEMANO

 

             Unsurun somut olmayan kültürel miras alanı/alanları;

 

    - Gösteri Sanatı

 

          -Toplumsal Uygulamalar Ritüeller ve Şölenler.

 

             Unsuru Uygulayan Grup, Topluluk ve kişiler: Yerel insanlar tarafından. 

 

             Unsurun Kısa Tanımı: Rus’lar 1914-1918 yılları arasında Doğu Anadolu’ya girdiklerinde Kars, Iğdır, Ağrı ve Erzurum’u işgal etmişlerdir. 1917 yılının sonlarına doğru Rus işgalcileri o zaman Dersim sınırında bulunan Pülümür’ün, Acıelma (Soadal) köyüne kadar gelmişlerdir. Pülümürlüler o sıralarda halk arasında saygın bir yeri olan ve sözü dinlenilen bir kişi olan Sılemano’nun (Süleyman Dede) etrafında birleşerek işgalcilere karşı çok büyük bir direniş göstermiştir. Bu mücadelede işgal kuvvetleri ağır kayıplar vererek geri çekilmişlerdir. Büyük bir zafer kazanmanın verdiği gururla bir araya gelen Pülümürlüler, Sılemano’nun arkasında sıraya girerek “Varvara”  ya da diğer bir ifadeyle “Sılemano” adı verilen oyunu oynamışlardır.

 

Oyunun oynanması sırasında kişi sınırlandırması yoktur. Bu oyunu oynayan kişilerin ellerinde yaklaşık 2,5-3 metre uzunluğunda birer sopa bulunur. Başta bulunan oyuncunun sopası diğerlerine göre daha uzundur. Başta bulunan oyuncu sopası ile arkasında sıraya girmiş bulunan kişilere sağlı-sollu yandan ve yukarıdan sallamak suretiyle vurmaya çalışır. Diğer oyuncular ise bu sopa darbelerinden korunmak amacıyla ellerindeki sopayı baştaki oyuncunun sopası önüne atarlar. Öndeki oyuncu her hamlesinde geriye dönerek sopasını her seferinde arkasındaki diğer oyunculara vurmaya çalışır. Sopaların birbirine değmesi ile ortaya kılıç sesini andıran bir ses çıkar. Oyuncular tarafından bu hareketler yapılırken davul ve zurna, ritmiyle oyuna canlılık katar ve aynı zamanda oyuncuları coşturur. Sopaları tutmaktan yorulan oyuncular sopayı bırakarak, birbirlerinin sırtlarına sertçe yumrukla vurmaya çalışırlar. Bu yumruk darbelerine dayanamayan oyunu terk eder. Çok sayıda oyuncu oyun alanını terk edince oyun sona ermiş olur.     

 

             Unsurun İldeki Coğrafi Dağılımı  (ilçe, köy): Tunceli İl Merkezinde.

 

             Unsurun Korunmasına Yönelik Olarak Önerilen Koruma Önlemleri:

 

             Konu ile İlgili İlde Bulunan Kurum/Kuruluşlar (Üniversitelerin İlgili Bölümleri, Araştırma Merkezi, Sivil Toplum Kuruluşları):

 

Unsur ile İlgili Bugüne Kadar İlde Yapılmış Faaliyetler: Tunceli Doğa ve Kültür Festivali, Nevruz Etkinlikleri, Özel Gün ve Haftalar, Açılışlar vb. 

 

Özellikle her yıl Nevruz Bayramı kutlamalarında bu oyun oynanmaktadır. Ayrıca Devlet büyüklerinin ziyareti sırasında oynanmakta ve ilgi ile izlenmektedir.

 

Fotoğraflar: Arşiv