İnsanlığın vahşet tarihinde yer alan büyük bir kırılma olarak okunmalıdır bu tarih. Kültür sanat da bu kırılmayı farklı bakış açısıyla değerlendirmiştir. İdeolojik, statükocu bir bakış açısı ve insani bir bakış açısı ile yapılan çalışmalar vardır ortada. Dersim Kültür Sanat İçinde yalın ve sade bir çalışmadır. Vicdanın bir dilinin, gözünün de olduğunu anlatan değerlendirme yazıları ile; Dersim’in şiir, roman, öykü, karikatür ve sinemadaki yeri anlaşılır kılınıp küçük bir Dersim bibliyografyası sunuyor okura.

 

Şiirler bir kenara konulduğunda, resmi ideolojinin yönlendirdiği romanlar ilk ürünlerdir. Dönemin karikatürlerinin ve basının dili benzerdir. Devlete başkaldıran asiler ve kahraman askerler vardır. Devletin gücü vardır. Sonra Cumhuriyet aydınları el atmıştır olaya. Feodal beyler, kandırılan köylüler ve bölgeye aydınlanma götüren bir Cumhuriyet vardır. Ya da top Osmanlı’ya atılmıştır. Yakın zamanda ise öncelikle Dersimli romancıların dili ile anlatılan başarılı çalışmalar vardır. Ses getiren öyküler vardır.

 

Dersim meselesi bugün için de bir travmadır. Unutulmamıştır. Aktarıla aktırıla bugünlere gelmiştir. Acının olduğu yerde edebiyat ve sanat vardır. Kültür ve sanatın dili ile anlatılan Dersim, ilk kez bu kitap ile irdeleniyor ve bu açıdan da Dersim meselesine bakılıyor. Kültür Sanat İçinde Dersim’de tam olarak yapılmak istenen budur.

 

Dersim Kültür Sanat İçinde

Özgün E. Bulut

Totem Yayınları