Bu eser, Serpil Güvenç'in hazırladığı araştırma ürünü değerli bir çalışmadır. Kapital'in yazılışından basımına kadar olan süreyi kapsamaktadır. Bu eserin nasıl yazıldığı, yazılırken karşılaşılan güçlükler okuyucuya sunuluyor. Çoğu insan bu konuda yeterli bilgiye sahip değildir. Kapitalizmin analizini yapan bu değerli eserle ilgili ayrıntılı bilgi ediniyoruz.

Karl Marks'ın yazdığı bu anıt eserin öyle kolay olmamıştır yazılışı. Karısı Jenny de yardımcı olmuştur notların geçirilmesinde ve düşünce üretiminde. Kapital, kapitalizmin en ileri ülkesinde yazılmıştır.

İngiltere emeğin canlı olduğu, mücadelenin yoğunlaştığı bir yerdir. İşçi sınıfının durumu, yaşama koşulları, hakları ve özgürlükleri için mücadeleyi en belirgin bir şekilde burada görüyoruz. Uzun çalışma saatlerinin kısaltılması, sendikal haklar ve özgürlükler mücadelesini bu ülkede görüyoruz.

Karl Marks otuz yıldan fazla kalmıştır bu ülkede. Bu sürede başyapıtı olan Kapital'i hazırlamıştır. Yalnız Kapital'i kapital.jpgyazmakla kalmıyor, dünya işçi sınıfının mücadelesine yön vermekte de çok etkili.

Enternasyonal toplantılarına katılıyor, işçi toplantılarında konuşmalar yapıyor; hem düşünce üretiminde bulunuyor, hem de emek mücadelesinin tam göbeğinde yer alıyor. Geceli gündüzlü hummalı bir çalışmayla Kapital yazılıyor.

Marks'ın mücadeleye adanan hayatı bin bir zorluk içinde geçiyor. Ev kirasını ödeyemediğinden dolayı eşyaları sokağa atılıyor; daha da kötüsü üç oğlu yeterli gıda alamadığı için ölüyor. Bunlar bir baba olarak altından kalkılacak şeyler değil. Her sıkıştığında arkadaşı Engels yardımına koşuyor. Yazma sırasında Engels'le sürekli düşünce alışverişinde bulunuyorlar. Kapital her ölümlünün kolay altından kalkamayacağı bir eser. Günde 15-16 saat çalıştığı oluyor Marks'ın.

Marks, Kapital'in birinci cildinin yayınlandığını sağlığında görüyor. 1867’de birinci cildi yayınlanıyor. Bu yayınlanış zorlu süreçlerden geçiyor. Almanca'dan sonra Rusça’da da yayınlanıyor Kapital. Rusya'da büyük ilgi görüyor, aydın okuyucuların dikkatinden uzak kalmıyor. Kapital'in çok okunması Marks'ı sevindiriyor.

Daha sonra Fransızcaya da çevriliyor. Yayınlanırken Marks çok yardımcı oluyor çevirmenlere; daha anlaşılır olması için eklemeler yapılıyor. Çevirmenler seçiliyor, her iki dili iyi bilip bilmedikleri üzerinde

titizlik gösteriliyor. Bulunan iyi çevirmenler bu işin üstesinden geliyorlar. Bu arada yasaklar, engellemeler, zorluk çıkarmalar da oluyor. Kapital'in Fransızcaya çevrilmesi Avrupa emekçileri arasında okunurluk oranını artırıyor. İşçilerin fasikül fasikül okuduğu söyleniyor. Bu biraz da yayınlanma güçlüklerinden doğuyor.

Amerika'da da çeviri çalışmalarına başlanıyor. İşçi sınıfı aydınları Amerika'da da bu işin üstesinden tüm zorluklara karşın geliyor. Kapital'in Amerika'da yayınlanması, kıtanın diğer ülkelerinde de yayınlanmasına neden oluyor. İngilizceye çevrilmesi de öyle kolay olmuyor; orada da iyi çevirmenler aranıyor. İngilizceye çevrilmesinde Engels de yardımcı oluyor. Engels'in bu dev eserin yayınlanmasında katkısı büyük.

İkinci ve üçüncü ciltler Marks'ın ölümünden sonra yayınlanıyor. İkinci ve üçüncü ciltlerin yayınlanmasında Engels çok emek harcıyor. Artı Değer Teorileri adlı eser ise Kautsky tarafından yayına hazırlanıyor; bu eser dördüncü cilt olarak kabul ediliyor.

Gelelim Türkiye'ye: İlk olarak özet şeklinde Türkçeye çevriliyor. Bu özet çevirinin ilkini 1920’lerde Suphi Nuri İleri yapıyor. Daha sonra bu özet kitabı oğlu Rasih Nuri İleri güncelleyerek daha okunur hâle getiriyor.

İlk Kapital çevirisini Mustafa Suphi'nin çevirdiği söyleniyor ama bu çeviri ortada yok. Şefik Hüsnü'nün de Kapital'in birinci cildini çevirdiği söyleniyor ama oda kayıp. Hikmet Kıvılcımlı da Kapital çevirisine girişiyor, dört beş bölüm çeviriyor hapisliği nedeniyle onunda sonu gelmiyor.

1960’larda Mehmet Selik doçentlik tezi olarak Kapital'in birinci cildini Türkçeye kazandırıyor. Bu birinci cilt Sol yayınlarından çıkıyor.

Kapital'in üç cildini de Türkçeye kazandırma onuru Alaattin Bilgi'ye ait. Bu zorlu çalışmanın üstesinden Alaattin Bilgi başarıyla çıkıyor. Alaattin Bilgi bu işi o kadar ciddiye alıyor ki, herkesin okuması için bir özet Kapital çıkarıyor. Birde Kapital'i anlamak için sözlük hazırlıyor. 1975’lerde Kapital'in üç cildi de Sol yayınlarından çıkıyor.

En son Yordam yayınları tarafından Kapital'in üç cildi de yayınlanıyor. Yordam yayınlarının çevirisinde birinci cilt Mehmet Selik'e ait. Nail Satlıgan, Erkin Özalp, Oktar Türel...gibi bilim insanlarının diğer ciltlerin çevirisinde katkıları büyük. Kapital'in Türkçeye çevrilmesi emekçi sınıfın aydınlanmasına yardımı büyük olacaktır.

Bu bilgileri Serpil Güvenç'in kitabından alıyoruz. Serpil Güvenç Kapital'in dünyadaki ve Türkiye'deki yayınlanma sürecini çok iyi anlatmış. Sadece Türkiye'de değil, bütün dünyadaki yayınlanma güçlüklerini bu kitaptan öğreniyoruz. Kitabın dili çok güzel ve anlaşılır. Bu kitap bir roman akıcılığında okunabiliyor, okurken hiç sıkılmıyorsunuz. Serpil Güvenç'in gazetelerdeki diğer yazıları ne kadar güzelse, bu kitabı da o kadar güzel. Yalınlık, anlaşılırlık hep ön planda tutulmuş, Yazılama Yayınlarından çıkan bu kitabı okuyun çok beğeneceksiniz.