İdris Emen/Hürriyet
Tunceli’nin Çemişgezek ilçesinde bulunan Tagar Çayı üzerine Tagar Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali için 5 Şubat 2014’te, ‘ÇED olumlu raporu’ verildi. HES projesinin yöreyi ve yöre halkını ekolojik, sosyal, ekonomik yönünden olumsuz etkileyeceğini savunan avukat Barış Yıldırım iptal istemiyle dava açtı. Yerel mahkemenin 2015’te ret kararı vermesi üzerine dosya Danıştay’a gitti. Danıştay 14’üncü dairesi yerel mahkemenin verdiği kararı bozarak dosyayı mahkemeye geri gönderdi.
HAYATİ ÖNEMDE
Bunun üzerine 9 Nisan 2018’de bölgede bilirkişi keşfi yapıldı. Bilirkişi raporunda bölgenin yabankeçileri ve diğer yaban hayvanlar için hayati bir öneme sahip olduğu belirtildi. Raporda proje etki alanı içerisindeki vadi, yamaç ekosistemi, kayalıklar, meşelikler ve galeri ormanlarının yaban hayatı için öneminin bir bütün olarak ele alınmamasının ÇED raporunun bir eksikliği olduğu vurgulandı.
TEMİZLİK GÖSTERGESİ
Bilirkişi raporuna yapılan itirazlar üzerine mahkeme ikinci bir ek bilirkişi raporu istedi. Hazırlanan ek bilirkişi raporunda bölgede yaşayan susamurlarının su sistemlerinin sağlıklı ve temiz olduklarına dair birer indikatör (gösterge) görevi gördüğü belirtildi. Yine bu susamurlarının Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşamı Ortamlarını Koruma Sözleşmesi gereği ‘kesin koruma altına alınan fauna türleri’ listesinde olduğu ifade edildi. Raporları dikkate alan Erzincan İdare Mahkemesi, HES için verilen ÇED olumlu kararını iptal etti. Nehirler üzerine kurulan barajlardan dolayı su samurlarının daha küçük alanlara ‘adeta hapsedildiği’ belirtilen kararda, HES inşaatı sırasında açılacak yollar, patlatılacak dinamitler ve iş makinelerinin gürültüsüyle susamurlarının yaşam alanlarından uzaklaşarak tükenme tehlikesi geçireceği belirtildi.
Avukat Barış Yıldırım kararın bölge için önemini anlatırken “Çemişgezek kültürel ve doğal miras açısından Türkiye’nin en özel yerlerinden biri. Bölgede saptanmış 1900 bitki türü bulunuyor. Erzincan İdare Mahkemesi’nin verdiği karar bugüne kadar susamurlarına ve dağkeçilerine vurgu yapan tek mahkeme kararı. Bu yönüyle emsal nitelikte” dedi.
