Bakanlar Kurulu, 13 Ocak 2017 tarihinde 29947 sayılı resmi Gazete'de yayımlanan 2016/9574 sayılı kararı ile Munzur Vadisi Milli Parkı’nda yapımı planlanan Konaktepe Barajı ve Konaktepe HES I - Konaktepe HES II Projesi için Acele Kamulaştırma Kararı almıştı.

Tunceli Barosu Başkanı Avukat Barış Yıldırım tarafından, kararın yürütmesinin durdurulması amacıyla 27 Ocak 2017 tarihinde dava açıldı.

Davayı görüşen Danıştay 6. Dairesinin 5 üyesinden 4’ü acele kamulaştırma kararı hakkında yürütmenin durdurulması yönünde oy kullandı.

Tunceli Barosu’nda düzenlenen toplantıda kararı değerlendiren Baro Başkanı Avukat Barış Yıldırım, Danıştay 6. Dairesinin son derece yerinde bir karar verdiğini belirterek “1971 yılında Milli Park olarak ilan edilen Munzur Vadisi'nde yapımı kararlaştırılan toplam 4 Baraj ve 5 HES projesi bulunmaktadır. Bu projeler Bozkaya Barajı ve HES, Kaletepe Barajı ve HES, Konaktepe Barajı ve Konaktepe HES I ile Konaktepe HES II, Akyayık Barajı ve HES'tir.

Anılan Baraj Projelerinden en büyüğü durumunda bulunan Konaktepe Barajı ve Konaktepe HES I ile HES II Projesi'ne karşı açtığımız davada Danıştay 13. Dairesi'nin 2010/995 E. sayılı dosyasında verdiği 11.10.2010 tarihli karar ile:

"Munzur Vadisi Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı'nın onaylanmadığı, milli park niteliğini taşıyan Munzur Vadisi'nde su kaynaklarının kullanımı ve işletilmesinin, Milli Parklar Kanunu ve ilgili Yönetmelik hükümleri uyarınca, ancak, kamu yararı açısından vazgeçilmez ve kesin bir zorunluluk koşullarının gerçekleştiğinin ilgili Bakanlıkça ortaya konulmasına bağlı olduğu…" gerekçeleriyle yürütmenin durdurulmasına karar verilmişti.

Yürütmenin durdurulmasına ilişkin karara karşı yapılan itiraz üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu 26.05.2011 tarih ve YD İtiraz No:2010/1147 sayılı kararında, Dairenin yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin gerekçesine katılmakla birlikte, elektrik üretim lisansının verilebilmesi için Çevresel Etki Değerlendirme Raporunun da aranması gerektiği hususu belirtilmişti.

Danıştay 13. Dairesi'nin Yürütmeyi Durdurma Kararı sonrası; Munzur Vadisi Milli Parkı sınırları içerisinde yapımı planlanan 4 Baraj ve 5 HES projesi ile yapımına 1985 yılında tamamen kaçak başlanan ve 2003 yılında enerji üretimine alınan Mercan Reg. ve HES'e Çevre ve Orman Bakanlığı 10 ayrı üniversite tarafından hazırlanmış 9 ayrı rapora dayalı olarak Milli Parklar Kanunu'nun 14. maddesi çerçevesinde 18.04.2011 tarihinde ÜSTÜN KAMU YARARI KARARI alarak izin vermişti.

İzin kararı sonrası, izin kararı dayanak yapılarak Bozkaya Barajı ve HES, Kaletepe Barajı ve HES, Konaktepe Barajı ve HES I- Konaktepe HES II, Akyayık Barajı ve HES, Mercan Reg. ve HES Munzur Vadisi Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı'na işlenmiş ve anılan plan 06.07.2012 tarihinde Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nca onaylanarak yürürlüğe girmişti.

Munzur Vadisi Milli Parkı sınırları içerisinde toplam 4 Baraj ve 6 HES projesine izin veren bakanlık kararının iptali amacıyla 19.12.2011 tarihinde tarafımızca dava açılmıştı.

Davanın temyiz sürecinde Danıştay 10. Dairesi 2014/247 E. sayılı dosyasında verdiği 06.11.2014 tarihli karar ile: "Yukarıda anılan Anayasa hükmü ve yasal düzenleme birlikte değerlendirildiğinde; herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkının bulunduğu, çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemenin Devletin ve vatandaşların ödevi olduğu tartışmasızdır. Bu itibarla, öncelikle, davaya konu projelerle ile ilgili olarak hazırlanan fizibilite raporları çerçevesinde, projelerin, 'çevreye uyumlu' olup olmadığının tespiti bakımından, çevre mevzuatı açısından zorunlu olan 'ÇED' sürecinin tamamlanması gerekmektedir. Aksi taktirde 2872 sayılı Yasanın 10. maddesinde belirtildiği üzere, Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça projelerle ilgili onay ve izin verilemez.

Bu durumda, İdare Mahkemesince, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken, aksi yönde verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır." diyerek Çevre ve Orman Bakanlığı'nın Munzur Vadisi Milli Parkı'nda yapımı planlanan 4 Baraj ve 5 HES Projesi ile Mercan Reg. HES Projesine Milli Parklar Kanunu'nun 14. maddesi çerçevesinde verdiği izin kararının iptal edilmesi gerektiğini belirtmiştir” dedi.

BAKANLAR KURULU ACELE KAMULAŞTIRMA KARARI ALMIŞTI

Bakanlar kurulu tarafından acele kamulaştırma kararının iptali talebiyle 27 Ocak 2017 tarihinde dava açtıklarını hatırlana Baro Başkanı Avukat Barış Yıldırım şunları kaydetti: “Dava dilekçesinde; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun ve Danıştay 10. Dairesi'nin kararları gereğince Çevresel Etki Değerlendirmesi süreci işletilmeden ve bu kapsamda Projenin çevresel etkileri analiz edilmeden Acele Kamulaştırma Kararı alınmasının mümkün bulunmadığını, Acele Kamulaştırma için Kamulaştırma Kanunu'nda öngörülen şartların gerçekleşmediğini, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme hükümlerine göre Munzur Vadisi Milli Parkı Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alması gereken alanlardan olduğunu, Munzur Vadisi Milli Parkı'nın 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak tespit ve tescil edilmesi gereken bir alan olduğunu; Munzur Milli Parkı florasında hali hazırda 1.600 adet bitki türü saptanmış olup bunlardan %18'inin Munzur'a endemik türlerden bulunduğunu, Munzur Milli Parkı faunasında Munzur Alası, Anadolu Parsı dahil saptanmış çeşitli endemik canlı türleri bulunduğunu belirtmiştik.

Gelinen aşamada Danıştay 6. Dairesi açtığımız davalar kapsamında Yürütmenin Durdurulması kararı vermiştir.

Karar gerekçesinde Konaktepe Barajı ve HES I - II Projesi için alınan Acele Kamulaştırma Kararının hukuka aykırı olduğu açıkça belirtilmektedir. Kararda, "özel mülkiyet hakkının korunması gereken temel insan hakları arasında öngörüldüğü, anayasa ve uluslararası sözleşmelerde mülkiyet hakkını korumaya yönelik düzenlemelere yer verildiği, bu düzenlemelerde mülkiyet hakkına müdahalelerin olabileceğinin öngörüldüğü, ancak bu müdahalelerde kamu yararı gerekçesi, kanuni düzenleme gereği ve ölçülülük yada orantılılık gibi uluslararası hukukun genel ilkelerinin varlığının dikkate alınması gerektiği, aksi durumda müdahalenin mülkiyet hakkı ihlaline neden olacağı kabul edilmiştir. Nitekim Anayasa Mahkemesi kararları ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarıyla da bu hususların açık bir şekilde ortaya konulduğu" tespitine yer verilerek evvelden Konaktepe Barajı ve Konaktepe HES I - Konaktepe HES II Projesi'ne karşı açtığımız davalarda verilen Danıştay Kararlarına da atıfta bulunularak Bakanlar Kurulu kararı uyarınca yapılacak acele kamulaştırma işlemlerinde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunun 27. Maddesi kapsamında acele kamulaştırma yönteminin uygulanmasını gerektiren şartların gerçekleşmediği vurgulanmıştır. Karar itiraz yolu kapalı olarak verilmiştir. Halihazırda karar gereği acele kamulaştırma kararı durdurulduğundan Proje kapsamında taşınmazlara acele el konulamayacaktır.

Munzur Vadisi Milli Parkı kültürel ve doğal mirastır. Anılan mirasın korunması Anayasal zorunluluk taşımaktadır.”

img_9957.jpg