İstanbul Atatürk Kitaplığı'nın sayısal arşiv bölümünde bulunan bir defter yakın zamanda internet ortamında erişime açıldı. Bu günlük defter, alanında ilk olma özelliği taşıyor.
"Ece Ajandası"na Osmanlıca notların alınması şeklinde yazılan bu günlük, 1938 yılında Dersim'e yapılan "Askeri Harekât" içinde bulunan bir askere ait. İnternet ortamında kitaplık sayısal arşivinden pdf formatında elde edilen bu günlük, Osmanlıca'dan Latin harflerine aktarılarak "Bir Askerin Günlüğünden Dersim 1938" ismi ile Fam yayınları tarafından yayınladı. Günlüğün Osmanlıca orijinali Atatürk Kitaplığı'nda yer almaktadır.
Günlükte yazan bilgilerden Samsun Çarşambalı olduğu anlaşılan Yusuf Kenan Akım, 27 Nisan 1938’de askerlik yaşamına başlayarak Samsun, Amasya ve Sivas üzerinden trenle Erzincan’a gelir. 30 Temmuz tarihinde Fırat Nehri kenarında arkadaşları ile fotoğraf çektirdiklerini yazarak, Dersim 38 ile ilgili yaşadıklarını not almaya başlar.
Yusuf Kenan Akım, asker olarak içinde bulunduğu Dersim 38'i gün gün not etmiştir. "Bir Askerin Günlüğünden Dersim 1938" ismi ile yayımlanan bu günlük defter, kısa notlarla, çoğu yerde sıradan bir tanıklık gibi yazılmış olsa da, Dersim'de 1938 yılında uygulanan vahşetin boyutlarını oldukça net çiziyor.
Günlükte "Ya Rab, sen kurtar beni buradan" yakarışı, fail cephesinde bulunan bu günlük yazarı tarafından yazılmıştır. Katledilenler kim bilir o yakarışı ne çok yaptılar. Mermiye para vermemek için insanların suya atılarak öldürüldüğü mekân aynı zamanda nehir insan cesedi ile dolu olduğu için su içememekten yakınan askerin derdi olabiliyor.
"Bir Askerin Günlüğü’nden Dersim 1938" ismi ile yayınlana kitabın içinde Dersim'de çekildiği belirtilen dikkat çekici bir fotoğrafta yer alıyor. 1937 tarihli olarak not alınmış bu fotoğraf, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphaneler ve Müzeler Müdürlüğü Atatürk Kitaplığı'nda “Bel_Mtf_023498” demirbaş numarası ile kayıtlı bulunuyor. “Dersim’de tutuklanan köylü kadınlar ve çocuklar” notu alınmış bu fotoğraf ilk defa bu günlükle beraber yayınlanmış oldu.
Bir Askerin Günlüğünden Dersim 1938
Derleyen: Mahsuni Gül
Yayınevi: Fam Yayınları
