SERHAT OZAN YILDIRIM

Tunceli İl Özel İdaresi, Doludizgin kaynağından çıkan suyun bir bölümünü Ambar köyüne içme suyu olarak verdi. Çerme Deresi bu durumdan ve kuraklığın etkisiyle kurumaya başladı. Derede bulunan yüzlerde yavru balık dere içerisinde oluşan küçük gölcüklerde mahsur kaldı. Bölgede yaşayan vatandaşlar, derede balık ölümlerinin yaşandığını ve tarım arazilerini sulayamadıkları için kuruduğunu gerekçe göstererek Erzurum İdari Mahkemesine başvurdu. Erzurum İdari Mahkemesi 2’inci İdari Dava Dairesi tarafından alınan kararda ise “  Mahkemece, tahsis edilen su kaynağının ihtiyacı karşıladığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, davacı tarafından tahsis edilen su kaynağının yeterli olmadığı iddiasıyla değil tahsis kararı sonrasında dereden hiç su akmadığı, Ambarlı köyünde yeterince su kaynağı bulunduğunu, başka bir ifadeyle ihtiyaç fazlası su tahsisi yapıldığı iddiasıyla bakılan dava açılmıştır. Bu durumda bilirkişi raporunda tahsis edilen su miktarının fazla olduğu tespit edildiğinden, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamakta olup, aksi yöndeki mahkeme kararında hukuka isabet görülmemiştir” denildi.

2020 tarihinde İl Özel İdaresi, mahkeme kararına uyarak Ambar köyüne verilen suyu iptal etti. Köyde içme suyu sıkıntısı yaşanmasından dolayı bu yıl Ambar köyü tüzel kişiliği ve vatandaşların müracaatı neticesinde İl Gelen Meclisi’nce yeni karar alınarak kaynaktan çıkan suyun düşük bir kısmı ambar köyüne verildi. Avukat Barış Yıldırım, Derenin ekosisteminin yok olduğunu ve yüzlerce balığın mahsur kaldığını belirterek yetkilerin bu duruma çözüm bulması gerektiğini söyledi.

‘BALIKLAR BURADA HAPSOLMUŞ DURUMDA’

Avukat Barış Yıldırım, derede balıkların mahsur kaldığını ve uluslararası Bern sözleşmesine göre koruma altında bulunan yaban keçilerinin dereden su içmediği için bölgeden uzaklaştığını belirterek,” Tunceli merkez ilçesi Atlantı, Kocakoç köyü mevkilerinde bulunan Çerme deresi bölgesindeyiz. Bu derenin ekosistemi ilimiz Doludizgin köyü sınırları içerisinde bulunan Şagülan kaynağından besleniyor. Normal şartlarda dere yatağında sular akması gerekirken gördüğünüz gibi su akmıyor. Bunun sebebi Tunceli İl Özel İdaresi’nce maalesef su kaynağı, Ambar köyüne tahsis edilmiş. Bundan dolayı neredeyse derede hiç su yok.  Maalesef burada da küçük bir gölcük kalmış ve burada binlerce balık hapsolmuş durumda. Normal şartlarda bu derenin Pülümür çayına bağlantısı var. Su kuruduğu içinde ekosistem burada ağır bir şekilde zedelenmiş durumda. Bir an önce gerekli tedbirlerin alınması gerekiyor. Başta Çevre Kanunu hükümleri çerçevesinde bu dere ekosisteminin bir an önce eski haline getirilmesi gerekiyor. Bu bölge Avrupa’nın yaban hayatı ve yaşamını koruma sözleşmesi olan Bern Sözleşmesine göre yüksek miktarda habitat buluyor, bu habitat bulan dağ keçileri yöre halkının anlatımlarına göre dere yatağında su bulmadığı için çekilmiş durumda. Diğer yaban hayatı canlıları da maalesef su bulamıyor” dedi.

‘İDARİ MAHKEME SU TAHSİS İŞLEMİNİ HAKSIZ BULDU’

Anayasa hükümleri olmak üzere Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler olmak üzere ilgili mevzuatta ön görülen tüm önlemlerin alınmasını yetkilerden talep ediyoruz. Pülümür ekosistemi son derece önemli, biz buranın milli park olarak ilan edilmesi için Bakanlar Kurulu’na başvuruda bulunmuştuk, Pülümür çayının sucul ekosistemi bu Çerme deresi örneğinde olduğu gibi yan dere ekosistemleriyle iç içe. Balıklar örneğin bahar aylarında, bu dere içerisinde yumurtasını bırakıyor. Derede su olmadığı için sucul canlıların popülasyonu bu durumdan dolayı yok olabilir. Gördüğünüz gibi binlerce balık burada hapsolmuş. Akarsu ve dere yataklarına müdahale edilmemesi gerekir. Dere yatağından akarsu miktarına kesinlikle dokunulmaması lazım. Su tahsis karına karşı İdari Mahkemesi’ne dava açtık, tahsis kararı neticesinde iptal kararı da verildi. Bir an önce yetkilerden gerekli önlemlerin alınmasını istiyoruz” diye konuştu.

‘İL ÖZEL İDARESİ YETKİLİLERİ: BU YIL KURAKLIK VAR’

Konuyla ilişkin İl Özel İdaresi yetkilileri tarafından yapılan açıklamada ise “ 2009 yılında Merkez Köylere Hizmet Götürme Birliği başkanlığı programı dahilinde ihalesi yapılan Ambar köyü içme suyu tesisi yapım işi kapsamında içme suyu kaynağı olarak Doludizgin köyü sınırlarında bulunan Tevran kaynağı, tespit edilmiş membaa tahsisi yapılarak iş tamamlanmıştır. 6,00 litre/sn debiye sahip kaynağın 1,700 lt/sn’lık kısmı Ambar köyüne tahsis edilmiştir.  2015 yılında ise alınan yeni tahsis kararında 6.00 Lt/sn. debiye sahip kaynağın 2,500 lt/sn.’lik kısmı Ambar köyüne 1,000 lt/ sn.’lik kısmı Ambar köyü Birman mezrasına tahsis edilmiştir. Erzurum Bölge İdari mahkemesinin 2019/1004 esas 2019/1301 sayılı almış olduğu istinaf kararı kurumuzca 02.10.2020 tarihinde ilgililerin katılımı ile uygulanmış tutanak altına alınmıştır. Daha sonra Ambar köyü tüzel kişiliği ve vatandaşların müracaatı neticesinde İl Genel Meclisince yeni bir tahsis kararı alınmış 6,000 lt/sn. debili kaynağın yaşanan global kuraklık nedeniyle azalmasından 1,700 litrelik kısmı Ambar köyüne, 0,680’lik kısmı ambar köyü Birman mezrasına tahsis edilmiştir. Ülkemizde ve Dünya’da yaşanan global kuraklık nedeniyle su kaynaklarında azalmalar olmakta nihayetinde 2021 yılında genel olarak su kaynaklarımızda yüzde 60’lık oranda azalmalar yaşanmaktadır” denildi.